«Թվային գրագիտություն և համակարգչային գիտություն» առարկայի կիսամյակային ամփոփիչ բնութագրի ձևանմուշ

 «ԹԳՀԳ» առարկայի կիսամյակային ամփոփիչ բնութագրի ձևանմուշ

2021-2022 ուսումնական տարում Տավուշի մարզի 2-րդ դասարանում սովորողների ուսումնառության արդյունքների ոչ միավորային գնահատման՝ բնութագրերի ձևանմուշների վերաբերյալ 

Նախաբան

Հանրակրթության պետական նոր չափորոշչով սահմանվել է, որ 1–4-րդ դասարաններում և 5-րդ դասարանի 1-ին կիսամյակում իրականացվելու է ոչ միավորային գնահատում, իսկ սովորողների ուսումնառության արդյունքների գնահատման նոր կարգի համաձայն՝ յուրաքանչյուր սովորողի համար որպես կիսամյակի ամփոփում կազմվելու է ուսումնական առաջադիմության բնութագիր բոլոր առարկաներից:

Տավուշի մարզի փորձարկող 2-րդ դասարանի ուսպլանով նախատեսված բոլոր առարկաների վերջնարդյունքների հիման վրա կազմվել են բնութագրերի հնգաստիճան սանդղակներ` որպես օգնություն ուսուցչին:

Յուրաքանչյուր աղյուսակի առաջին սյունակում տրված են տվյալ առարկայի ուսումնական ծրագրով սահմանված թեմաները (ԵՇԱ, Շախմատ, Մաթեմատիկա և այլն) կամ առարկայական չափորոշչով նախատեսված հիմնական հասկացություններն ու ենթահասկացությունները (օր.՝ Մայրենի), իսկ աղյուսակի առաջին տողում ներկայացված են Ա, Բ, Գ, Դ, Ե սյունակները՝ ցույց տալով առարկայական չափորոշչով սահմանված վերջնարդյունքների կատարման աստիճանը 1-ին կիսամյակի համար՝ նվազման կարգով:  

Ամեն առարկայի ուսուցիչ կարող է կազմել յուրաքանչյուր սովորողի բնութագիրը՝ հաշվի առնելով հետևյալ սկզբունքները.

• Պետք է շարժվել վերևից ներքև և հորիզոնական՝ գնալով ձախից աջ (Ա-Ե):
• Կարելի է ընտրել որևէ սյունակի նկարագրությունը ամբողջությամբ կամ համադրել հատվածներ տարբեր ձևակերպումներից, քանի որ նույն վերջնարդյունքի կատարման մակարդակների բաժանումը պայմանական է:
• Պետք է խուսափել մակարդակների բաժանել երեխաներին, քանի որ քիչ հավանական է, որ որևէ սովորող բոլոր վերջնարդյունքների մասով կապահովի նույն մակարդակը:
• Չի կարելի սյունակները համեմատել կամ նույնացնել միավորների (5-միավորային համակարգի կամ 10-միավորային համակարգի աստիճանների հետ):
• Բոլոր բնութագրերը կազմվել են դրական շեշտադրմամբ. պետք է բացառել «Չի կարողանում», «Չգիտի», «Դժվարանում է» արտահայտությունները:
• Ուսուցիչը կարող է ըստ անհրաժեշտության խմբագրել կամ լրամշակել ձևակերպումները՝ առավել հարմարեցնելով դրանք տվյալ սովորողի ցուցաբերած արդյունքին:
• Բնութագիրը պետք է կցել սովորողի անձնական գործին:

Ցուցումներ բնութագրերի կազմման վերաբերյալ

Ներկայացված աղյուսակների Ա սյունակում ներկայացված են առարկայի առաջին կիսամյակին ուսուցնավող թեմաների վերջնարդյունքները՝ ձևակերպված բնութագրի ձևով: Սյունակը ներկայացնում է վերջնարդյունքների ապահովման առավելագույն աստիճանը: Հաջորդ սյունակները ներկայացնում են յուրաքանչյուր վերջնարդյունքի ապահովման տարբեր աստիճանները նվազման կարգով: Վերջին՝ Ե սյունակում ներկայացված է վերջնարդյունքի ապահովման նվազագույն աստիճանը:

Ուսուցիչը կարող է յուրաքանչյուր սյունակի բնութագրերին ծանոթանալով՝ ընտրել յուրաքանչյուր երեխայի համար այն ձևակերպումները, որոնք առավելապես համապատասխանում են նրա ուսումնառության արդյունքներին կիսամյակի ավարտին: Այս աշխատանքը կատարելիս ուսուցիչը պետք է հիմնվի ողջ կիսամյակի ընթացքում կիրառած ձևավորող գնահատման արդյունքների (ստուգաթերթերի, համառող գրառումների, ռուբրիկների, դիտարկումների, հայտորոշիչ առաջադրանքների և այլ գործիքների պարբերական կիրառման վերլուծությունների վրա):

Բնութագրերը կարող են կազմվել տարբեր սյունակների բնութագրումներից ընտրված նկարագրություններից՝ ամբողջացնելով սովորողի ամփոփ բնութագիրը տվյալ առարկայից: Նույն տողից  միայն մեկ բնութագրիչ կարող է ներառվել կոնկրետ սովորողի բնութագրի մեջ, քանի որ յուրաքանչյուր տողում նկարագրված են նույն վերջնարդյունքի ապահովման տարբեր աստիճանները: Չի բացառվում, որ սյունակներից մեկի բնութագրումները լիովին համընկնեն կոնկրետ սովորողի առաջադիմության արդյունքներին, սակայն առավել հաճախ դա կլինի տարբեր սյունակներից առանձնացված բնութագրիչներից կազմված խճանկար: 

 «Թվային գրագիտություն և համակարգչային գիտություն» առարկայի կիսամյակային ամփոփիչ բնութագրի ձևանմուշ

                                                                                                          Կազմեց Ռուզաննա Ստեփանյանը

Հ.	Թեմա	Ա	Բ	Գ	Դ	Ե
1	Ինչպես անվտանգ օգտվել էլեկտրո­նային սարքերից	Բացատրում է էլեկտրականու-թյան հետ կապված աշխատանքի գլխավոր սկզբունքները՝ ինչ կարելի անել և ինչը՝ ոչ: Ցույց է տալիս էրգոնոմիկայի տեսանկյունից այն ճիշտ դիրքերը, որոնք կարելի է ընդունել համակարգչի կամ հաշվողական այլ սարքերով աշխատելիս:  Պատկերացում ունի էլեկտրական սարքերով աշխատանքի մասին: Հարմարավետ ձևավորում է աշխատանքային տեղը:	Թվարկում և մեկնաբանում է էլեկտրական սարքերի հետ աշխատանքի անվտանգության կանոնները։ Կարողանում է միացնել և անջատել համակարգիչը։ Հուշումով կարողանում է բերել էլեկտրա­կան սարքերի հետ աշխատանքի ժամանակ անվտագության կանոնների պահպանման օրինակներ։ Կարողանում է ճիշտ դիրք ընդունել համա­կարգչով աշխա­տելիս։ Կարողա­նում է թվարկել ճիշտ դիրքերը համա­կարգ­չային տեխնիկայից օգտվելիս։	Թվարկում և մասամբ մեկնաբանում է էլեկտրական սարքերի հետ աշխատանքի անվտանգության կանոնները։ Կարողանում է միացնել և անջատել համակարգիչը։ Տրված օրինակներում կարողանում է ցույց տալ անվտագության կանոնների պահպանման դեպքերը։ Կարողանում է ճիշտ դիրք ընդունել համակարգչով աշխատելիս, օգնությամբ թվարկել ճիշտ դիրքերը՝ համակարգչային տեխնիկայից օգտվելիս։	Թվարկում է էլեկտրական սարքերի հետ աշխատանքի անվտանգության կանոնները։ Հուշելով և նկարների օգնությամբ միացնում և անջատում է համակարգիչը։ Կարողանում է ճիշտ դիրք ընդունել համակարգչով աշխատելիս։ Համակարգչային տենիկայից օգտվելիու որոշ դեպքերի համար թվարկում է ճիշտ դիրքերը։	Օգնությամբ կարողանում է նշել էլեկտրական սարքերի հետ աշխատանքի անվտանգության կանոնները։ Հուշելով և նկարների օգնությամբ միացնում և անջատում է համակարգիչը։ Օգնությամբ կարողանում է ճիշտ դիրք ընդունել համակարգչով աշխատելիս։
2	Տեխնոլո­գիան քո կյանքում	Գտնում և նկարագրում է, թե ինչպես են մարդիկ (օրինակ՝ սովորողները, ոստիկանները) օգտագործում տեխնոլոգիաների բազմաթիվ տեսակներ իրենց առօրյա անձնական և աշխատանքային կյանքում։ Նկարագրում է, թե ինչպես են մարդիկ նույն աշխատանքներն իրականացրել մինչև այս տեխնոլոգիաների գոյությունը։	Կարողանում է բերել տարբեր գործըթացների կատարման օրինակներ առանց համակարգչի կիրառման և համակարգչի կիրառմամբ։ Կարողանում է համեմատել նույն գործընթացի կատարման եղանակները։ Օգնությամբ կարողանում է թվարկել համակարգչի կիրառման դեպքում գործընթացի կատարման առա­վելությունները։	Կարողանում է բերել տարբեր գործըթացների կատարման օրինակներ առանց համակարգչի կիրառման և համակարգչի կիրառմամբ։ Օգնությամբ կարողանում է համեմատել նույն գործընթացի կատարման 2 եղանակները։ Օգնությամբ թվարկում է համակարգչի կիրառման դեպքում գործընթացի բարելավման դրույթները։	Կարողանում է բերել համակագչի կիրառմամբ կատարվող գործընթացների օրինակներ։ Օգնությամբ կարողանում է նկարագրել նույն գործընթացի կատարումը առանց համակարգչի կիրառման։  Հուշումով կարողանում է թվարկել համակարգչի կիրառման դեպքում գործընթացի բարելավման որոշ դրույթներ։	Օգնութամբ կարողանում է բերել օրինակներ, երբ գործընթացը կատարվում է համակարգչի կիրառմամբ։ Օգնությամբ կարողանում է թվարկել համակարգչի կիրառմամբ կատարվող գործընթացի առա­վելությունները։
3	Համակար­գիչներն ամենուր են։ Կարևոր ստեղներ և գործողու­թյուններ	Նկարագրում է տարբեր գործողություններ, որոնք մարդիկ կատարում են հաշվողական սարքերի միջոցով, ներառյալ՝ հեռախոսներով և պլանշետներով: Գտնում և օգտագործում է ստեղնաշարի վրա առկա տառերը, թվերը և հատուկ ստեղները: Ստեղծում է պարզ թվային արտե­ֆակտ (նկար, տեսանյութ, կարճ տեքստ):Ստեղնաշարից օգտվելով՝ ներմուծել կարճ տեքստ՝ բանեցնելով մկնիկը, դիտարկել փաստաթղթի ցանկացած հատվածը և գտնել այնպիսի հրամաններ, ինչպիսիք են՝ տպել, պահպանել և ստուգել ուղղագրությունը: Նկարում և փոփոխում է պարզ նկարներ կամ պատկերներ՝ օգտագործելով գծերի համադրություն, պարզ ուրվագծեր և գունավորել դրանք, ընտրել գույներ, ուրվա­պատկերներ և տարբեր հաստության գծեր՝ օգտագործելով պարզ գործիքները: Օգտագործում է նշելու, կտրելու, պատճենելու և տեղադրելու, ինչպես նաև վերջին գործողու­թյունները չեղարկելու հրամանները, դրանց միջոցով փոփոխում է աշխատանքը և պահպանում վերջնական տարբերակը:	Կարողանում է նկարագրել տարբեր գործողություններ, որոնք մարդիկ կատարում են հաշվողական սարքերի միջոցով: Կարողանում է տեքստ կազմել (օգտագործել մեծատառ, փոքրատառ, թվեր և կետադրական նշաններ)։ Կարողանում է ստեղծել պարզ գրաֆիկական պատկեր՝ մատչելի գործիքների միջոցով (օրինակ Paint): Գծել պարզ երկրաչափական պատկերներ, գունավորել, ձևափոխել, ջնջել։ Կարողանում է նկարում, տեքստում կամ տեսանյութում անհրաժեշտ հատվածը պատճենել կամ տեղափոխել։ Կատարած գործողությունը չեղարկել կամ չեղարկված գործողությունը վերականգնել։ Օգնությամբ կարողանում է պահպանել կատարած աշխատանքը և գտնել, թե որտեղ է այն պահպանված։	Կարողանում է նկարագրել տարբեր գործողություններ, որոնք մարդիկ կատարում են հաշվողական սարքերի միջոցով: Կարողանում է տեքստ կազմել (օգտագործել մեծատառ, փոքրատառ, թվեր և կետադրական նշաններ)։ Կարողանում է ստեղծել պարզ գրաֆիկական պատկեր՝ մատչելի գործիքների միջոցով (օրինակ Paint), գծել պարզ երկրաչափական պատկերներ, գունավորել, ձևափոխել, ջնջել։ Օգնությամբ կարողանում է նկարում, տեքստում կամ տեսանյութում անհրաժեշտ հատվածը պատճենել կամ տեղափոխել։ Օգնությամբ կարողանում է պահպանել կատարած աշխատանքը։	Հուշումով և նկարների միջոցով կարողանում է բերել հաշվո­ղական սարքերի միջոցով կատարվող գոր­ծողությունների օրինակներ: Կարողանում է տեքստ կազմել։ Օգնությամբ օգտագործել մեծատառ և կետադրական նշաններ։ Կարողանում է ստեղծել պարզ գրաֆիկական պատկեր, գծել պարզ երկրաչափական պատկերներ, գունավորել, ձևափոխել, ջնջել։ Օգնությամբ կարողանումէ պահպանել կատարված աշխատանքը։	Տրված օրինակներում կարողանում է ցույց տալ հաշվողական սարքերի միջոցով կատարվող գոր­ծողությունները: Օգնությամբ կարողանում է տեքստ կազմել։ Օգնությամբ կարողանում է ստեղծել պարզ գրաֆիկական պատկեր, գծել պարզ երկրաչափական պատկերներ, գունավորել, ձևափոխել, ջնջել։
4	Համակար­գիչ և համա­կարգ­չային ծրագրեր։ Ո՞վ է գլխավոր դե­րա­կատարը։	Սահմանում է համակարգչային ծրագիրը՝ որպես հրամանների խումբ, որը մարդիկ ստեղծել են որևէ գործողություն կատարելու համար։ Բացատրում է, որ համակարգիչները միայն հետևում են ծրագրի կարգա­դրություններին: Անհատապես կամ համագործակցու­թյամբ ստեղծում է պարզ ծրագիր՝ օգտագործելով տեսողական հրահանգներ կամ գործիքներ, որոնք չեն պահանջում տեքստային ծրագրավորման լեզու (օրինակ՝ առանց համա­կարգչի ծրագրա­վորման գործողու­թյուններ, բլոկների վրա հիմնված ծրագրավորման լեզու):	Կարողանում է կիրառել համակարգչային ծրագիրը՝ որպես հրամանների խումբ։ Համագործակցու­թյամբ ստեղծում է պարզ ծրագիր՝ օգտագործելով տեսողական հրահանգներ կամ գործիքներ, որոնք չեն պահանջում տեքստային ծրագրավորման լեզու։	Կարողանում է ցուցադրել համակարգչային ծրագիրը՝ որպես հրամանների խումբ: Համագործակցու­թյամբ և հուշող հարցերով ստեղծում է պարզ ծրագիր՝ օգտագործելով տեսողական հրահանգներ կամ գործիքներ, որոնք չեն պահանջում տեքստային ծրագրավորման լեզու։	Օգնությամբ ներկայացնում է համակարգչային ծրագիրը՝ որպես հրամանների խումբ։ Օգնությամբ և հրահանգների միջոցով ստեղծում է պարզ ծրագիր՝ օգտագործելով տեսողական հրահանգներ կամ գործիքներ,որոնք չեն պահանջում տեքստային ծրագրավորման լեզու։	Հուշող   հարցերի միջոցով ներկայացնում է համակարգչային ծրագիրը՝ որպես հրամանների խումբ։ Պատկերավորման միջոցով, օգնությամբ  և հրահանգների միջոցով ստեղծում է պարզ ծրագիր, որոնք չեն պահանջում տեքստային ծրագրավորման լեզու։
5	Ինչ և ինչպես ենք ուղարկում և ստանում սարքերով	Օգտագործում է թվային տարբեր գործիքներ տեղեկատվու­թյունը մյուսներինցուցադրելու համար: Նկարագրում է, թե ինչ տարբերու­թյուն կա թվային և ոչ թվային աշխատանքներն ընտանիքի կամ ընկերների հետ կիսվելու սկզբունքներում: Օգտագործում է էլեկտրոնային փոստի որևէ ծրագիր, դրանով գրում և ուղարկում է հաղորդագրու­թյուններ, հավաքում, կարդում և պատասխանում է հաղորդագրու­թյուններին:	Կարողանում է օգտագործել թվային տարբեր գործիքներ տեղեկատվությունը մյուսներին ցուցադրելու համար, գիտի թե ինչ տարբերու­թյուն կա թվային և ոչ թվային աշխատանքներն ընտանիքի կամ ընկերների հետ կիսվելու սկզբունքներում: Կարողանում է օգտագործել էլեկտրոնային փոստի որևէ ծրագիր, դրանով գրել և ուղարկել հաղորդագրություններ, հավաքել, կարդալ և պատասխանել հաղորդագրու­թյուններին:	Տիրապետում է թվային տարբեր գործիքներ տեղեկատվությունը մյուսներին ցուցադրելու համար, Օգնությամբ կարողանում է օգտագործել էլեկտրոնային փոստի որևէ ծրագիր, դրանով գրել և ուղարկել հաղորդագրություններ,հավաքել, կարդալ և պատասխանել հաղորդագրու­թյուններին։	Օգնությամբ և պատկերների միջոցով ներկայացնում է թվային տարբեր գործիքներ տեղեկատվու­թյունը մյուսներին ցուցադրելու համար: Օգնությամբ կարողանում է օգտագործել էլեկտրոնային փոստի որևէ ծրագիր,դրանով գրել և ուղարկել հաղորդագրու­թյուններ։	Պատկերավորման միջոցով և հուշող հարցերի օգնությամբ կարողանում է օգտագործել էլեկտրոնային փոստի որևէ ծրագիր,դրանով գրել և ուղարկել հաղորդագրու­թյուններ։
6	Ինչ և ինչպես ենք միացնում և հանում հա­մակարգչից	Գտնում, նշում և տեսակավորում է համակարգչի գլխավոր մուտքային և ելքային սարքերը:	Կարողանում է  թվել, գտնել և  խմբավորել  համակարգչի գլխավոր մուտքային և ելքային սարքերը:	Տարբերակում է համակարգչի գլխավոր մուտքային և ելքային սարքերը։	Օգնությամբ, հրահանգների միջոցով կարողանում է թվել  համակարգչի գլխավոր մուտքային և ելքային սարքերը:	Հուշող հարցերի և նկարների միջոցով կարողանում է թվել  համակարգչի գլխավոր մուտքային և ելքային սարքերը: